PELET VE EKONOMİK ETKİSİ

21’inci yüz yılda Türkiye’nin ve Dünyanın en büyük sorunu haline gelen küresel ısınma ve çevre kirliliğinin sebeplerinden olan fosil yakıtlar, artık yerlerini biyoenerji yakıtlarına bırakmaktadır. Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını azaltmak, küresel ısınmanın sebeplerinden olan sera gazı etkili gazların etkilerini azaltmak, doğal gazın ulaşamadığı bölgelerde enerji gereksinimini karşılamak ve yoğun fosil yakıt kullanımını azaltmak için pelet yakıtlara olan ilgi her geçen gün artmaktadır. 

Küresel olarak 2014 yılında 23 milyon ton olan pelet yakıt üretiminin 2024 yılında 50 milyon tona ulaşacağı tahmin edilmektedir. Özellikle fiyatı yüksek ve küresel düzeyde dalgalı seyir izleyen fosil yakıt kaynakları tüketicileri, sanayicileri ve elektrik enerjisi üreticilerini alternatif ve biyoenerji kaynaklarına yönlendirmektedir. 

Pelet biyoyakıtlarına en büyük talep AB ülkelerinden özellikle Kuzey Avrupa ülkeleri İsveç, Danimarka, Almanya, İngiltere gibi ülkelerden olmaktadır. Farklı ülkelerde oranlar farklı olmakla birlikte pelet yakıtlar yoğun olarak konutlarda ısınma amaçlı ve endüstriyel alanda elektrik enerjisi üretim amaçlı kullanılmaktadır.

Pelet biyoyakıtına olan talep gün geçtikçe artmaktadır. Artan talepler doğrultusunda her geçen gün tesisleşme de ivme kazanmaktadır. Pelet üretiminin gerçekleştirildiği ülkelerde gün geçtikçe daha büyük kapasiteli pelet tesisleri kurulmaktadır. Avrupa ülkelerinden olan yüksek talep pelet biyoyakıtın uluslararası ticaretine de yansımakta; potansiyeli yüksek Kanada, Rusya gibi ülkelerde ihracata yönelik üretim artış göstermektedir. Biyopeletlerin sahip olduğu 17 GJ/ton (=16.500.000  BTU/ton) değerindeki enerjileri uzak mesafelere kadar taşınmasını da ekonomik hale getirmektedir. 

Pelet yakıt üretimi ve tüketimi ülkemizde henüz yeni yeni yayılmaya başlamıştır. Farklı bölgelerde olan daha çok küçük ve orta büyüklükteki tesisler; ağaç talaşı, mobilya artıkları gibi materyallerden iç tüketim için pelet yakıt üretmektedir. Bitkisel kaynak ve ürün artıklarından pelet üretimi bulunmamaktadır.

 

PELET NEDİR VE KULLANIM ALANLARI NERELERDİR?

Pelet nedir sorusu çoğu kişi tarafından sorulan bir soru aslında. Sözlük anlamına göre pelet; topak, yumak, silindir, misket demektir. Yakıt olarak her türlü odun, odun atığı, ormansal atık, tarımsal atık ve endüstriyel atıkların kurutulup öğütülerek daha sonra yüksek basınçla preslenerek sıkıştırılması suretiyle yoğunluğu arttırılarak enerji elde etmek maksadıyla kullanılan küçük parçalardır. 

Biyokütle yakıtlarından olan ve yenilenebilir enerji kaynakları içerisinde yer alan “odun peleti”, üretim teknolojisinin kolaylığı, çevre dostu olması ve benzeri özellikleri ile yenilenebilir enerji kaynakları içinde öne çıkmaktadır. Yerli sermaye ile Zonguldak’ta kurulan ve her geçen gün kapasitesini ve üretim gücünü arttıran Nok Pelet firmasına da değinmek istiyoruz. Nok Pelet firması yenilenebilir kaynaklardan ürettiği odun peletlerini çam ağaçlarının tortularından, talaşlarından elde etmektedir. Çam odunlarının atıklarının kurutulup öğütülerek talaş hâline getirildikten sonra yüksek basınçla sıkıştırılmasından elde edilen 6-8 mm çapındaki yakıt topaklarıdır. Kurutma, öğütme ve peletleme olmak üzere üç aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada yaklaşık %40 ila 50 neme sahip olan talaş, yonga fırında kurutularak nem oranı yaklaşık %10 ila 15’e düşürülür. Talaşın sürtünmeden kaynaklanan ısısıyla, preslenen peletler soğutulma işlemiyle sıcaklıkları minimumda 20 dereceye düşürülür ve paketlenir. 

Biyoenerji kaynaklarının içerisinde yer alan pelet ısınma ve sanayi amaçlı olarak kullanılmaktadır. Pelet aslında yaşantımız birçok alanında rahatlıkla kullanılabilir evlerde, iş yerlerinde, fabrikalarda, otellerde, pansiyonlarda, sitelerde, apartmanlarda, özel ve müstakil yerleşim birimlerinde, villalarda, özetle; ısı gerektiren tüm alanlarda pelet  (Biyokütle) yakıtları kullanılabilir. Nok Pelet’in ürettiği odun peletleri ısınma ve sanayi amaçlı olarak her iki alanda da kullanılmaktadır. Hiçbir katkı maddesinin kullanılmadığı peletleri %100 çam tortularından üretmekteler.  NOK PELET firması saatte 4 ton kapasiteli makinelerde günün 16 saati faaliyet gösteren tesisinde, uzman kadrosunun ve mühendislerinin gözetiminde, üretim yaparak Türkiye’nin pelet talebinin büyük bir bölümünü karşılamaktadır. Firma, önümüzdeki beş yıllık süreçte Orta Anadolu’da kurulacak olan yeni tesisi ile kapasite artışı ve Doğu - Güneydoğu bölgeleri pelet ihtiyacının karşılanmasını planlamaktadır. 

 

PELET YAKITININ AVANTAJLARI

• %100 yerli öz kaynaklardan üretilmesi.
• Sürdürülebilir bir kaynak olması.
• Fosil yakıt ithalatının azaltılması ve ülke ekonomisine katkı sağlaması.
• Diğer fosil yakıtların kullanımına göre daha az tehlikelidir.
• Elektrik enerjisi üretiminde kullanılabilir olması.
• Oduna oranla depolanması için çok daha az yer gerektirir.
• Ticari pelet üretimi için ağaç kesilmesi gerekmez. Pelet ormanın atığını değerlendirir. Bu yönü ile kolayca tutuşabilir orman atıklarının toplanması sonucu, ormanların yangına karşı da korunmasına katkı sağlar.
• Katı yakıtlı sistemler içinde en temiz yanma sistemi pelet yakma sistemleridir.
• Klasik katı yakıtlı sistemlerde, bacalarda önemli oranda kreozot (katran ruhu) oluşur. Pelet sistemlerde ise kreozot hemen hemen hiç yoktur.
• Odun pelet ısıtma sistemleri, ozon dostudur ve Kyoto Protokolüne göre kabul edilebilir CO salınım eşik değerlerinin altındadır.
• Kömür gibi zehirleme tehlikesi yoktur.
• Bu nedenle bir baca olmaksızın da dışarı egzost edilebilir. (Hermetik kombilerde olduğu gibi)
• Kazan dairesi toz duman olmaz.
• Elektrikler kesildiğinde kaza dairesine müdahele gerektirmez
• Redüktör ve fanda daha düşük kapasitede motorlar yeteceğinden elektrik tasarrufu sağlar.

 

PELET KULLANICILARI İÇİN ÖNEMLİ NOT

Doğal yollarla üretilmemiş pelet kullanımı yerine, kimyasal pelet ürünlerinin kullanılması durumunda, kullanıcılar çevre kirliliğine sebep olurken, pelet cihazlarınızın yakma sistemlerini eritilmesine ve kullanılmaz hale gelmesine sebep olursunuz. Bunun yanı sıra odun peletinden aldığınız yüksek kalorili ısıyı, kimyasal karıştırılmış pelet ürünlerinden alınmadığı kanıtlanmıştır. Bu durumda almış olduğunuz üründen verim alamazken, ekonomik olarak da bütçenize zarar vermiş olursunuz. Piyasada ucuz olarak satılan ve içerisine mdf gibi kimyasal maddeler karıştırılarak piyasaya sürülen peletlere dikkat edilmesi, alınacak verim ve doğal ısınma yöntemleri konusunda önemlidir.